Dünyadaki karbondioksit oranının % 20’si otomobillerden kaynaklanmaktadır. Bu oranın ileri ki yıllarda daha da artacağı beklenmektedir. Küresel ısınmaya yol açan sera gazlarının % 77’sinin sorumlusu olarak otomotiv sektörü gösterilmektedir.Bu sebeple Avrupa Birliği ve ABD’de, otomobillerin karbondioksit emisyonlarının azaltılmasına yönelik yasal düzenlemelere gidilmektedir.
Araştırmalara göre 1995-2005 yılları arasında araçların toplam ağırlığının 1,100 kilogramdan 1,300 kilograma çıktığı belirtilmektedir.Emisyonunun yüzde 36’sı ağırlıktan kaynaklanmaktadır. Daha az yakıt kullanımı, küresel ısınmaya sebep olduğu bilinen karbondioksit (CO2) gazının çevreye daha az salınması anlamına gelmekte, bu sebeple son dönemde araç hafifletme projelerine ağırlık verilmektedir.Araç hafifletme yöntemlerinin başında hafif malzemelerin kullanımı gelmektedir.Alüminyum, magnezyum, titanyum alaşımları ve yüksek mukavemetli çeliklerin, araç hafifletme çalışmalarında kullanımı her geçen gün artmaktadır.
Alüminyum, magnezyum ve titanyum malzemeler, ağırlık azaltma açısından getirdiği büyük avantajların yanında çeliklere kıyasla maliyetleri daha yüksektir. Düşük malzeme maliyeti ile çelik kilogram fiyatı 0.60 USD/kg iken (Temmuz 2009), özgülağırlığınınçeliğegöreçokdüşükolmasınedeniilegünümüzdealternatif metal olarak en büyük şansa sahip alüminyumun kilogram fiyatı 2.00 USD/kg ‘dır. Maliyet avantajları sebebiyle otomotiv sektörü için hafifletme çalışmaları yüksek akma mukavemetli çeliklerin yeni modellerde kullanımının arttırılması yönünde devam etmektedir
Yüksek mukavemetli çelikler
Araç ağırlığının azaltılmasının yanında günümüzde gittikçe artan sürüş emniyeti gereksinimi, ve çevresel faktörlerden dolayı en azından araçların karoser kısmı hafiflemekte yani otomobillerde kullanılan sacların kalınlığı gittikçe azalmakta, ancak bununla birlikte, bu sacların mukavemeti güvenlik gereksinimini karşılayabilmek için artmaktadır.
Bu nedenle özellikle son yıllarda, Geliştirilmiş Yüksek Mukavemetli Çelik Saclar (Advanced High Strength Steel-AHSS) otomobillerde ve diğer araçlarda giderek daha yoğun oranda tercih edilmeye başlanmıştır.
Geliştirilmiş Yüksek Mukavemetli Çelik Sacların kullanıldığı yerler :
– Ağır araçlarda
– Otomobillerin güvenlik parçalarında
– Vinç imalatında
– Otomobil koltuklarında
– Konteynerlerde
– Değişik tip uygulamalarında, örneğin bebek arabaları ve bisikletlerde.
- Yüksek Mukavemet Çelikler (HSS) çekme dayanımları 270-700 MPa olan çeliklerdir.
- Ultra-Yüksek Mukavemet Çelikler (UHSS) çekme dayanımları 700 MPa’ın üstünde olan çeliklerdir.
- LSS, (LowStrengthSteel) Düşük mukavemet çelikler genellikle alaşımsız ve orta karbonlu çeliklerdir.
Geliştirilmiş yüksek mukavemetli çelikler (AHSS), yüksek akma, çekme oranlarına sahip, benzer çekme dayanımlarındaki konvansiyonel HSS çeliklerine göre daha büyük toplam uzamaya sahip olan Ultra-yüksek mukavemetli çelik sınıfına girmektedir.
Otomotiv Endüstrisinde kullanılan AHSS çelik tipleri şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
- – Mikro alaşımlanmış YP ve MC Çelik Saclar
- – Çift fazlı çelikler (DP)
- – Dönüşümle Plastikliği Arttırılmış (TRIP) Çelikler
- – Kompleks Fazlı (CP) Çelikler
- – Martenzitik (Mart) Çelikler
Otomobillerde Yüksek Mukavemetli Çeliklerin Kullanım Alanları:
- – Tamponlar
- – Darbe Emiciler
- – Kapı Profilleri
- – A Pillar
- – B Pillar
- – C Pillar
- – Tavan Çerçeveleri
- – Kapı Güçlendirmeleri
- – Kapı Mekanizmaları
- – Süspansiyon Başlık