Yapısı ve Çalışması
Bilgisayar tarafından denetlenen bu sistem, birkaç mili saniye içerisinde mevcut sürüş durumunun özelliklerine göre süspansiyon davranışını yolcu ve sürücü konforunu maksimum seviyede tutacak şekilde ayarlanabilmektedir.
Bütün tekerleklerin amortisörlerinin farklı seviyelerle ayarlanabildiği sistemde, sensörler tekerleklerin ve aracın hızı, direksiyon açısı ve yük durumuna ilişkin bilgileri sağlamakla görevlidirler. Konfor veya sert sürüş arasında seçim yapan elektronik işlemcinin gönderdiği kontrol sinyalleri ile hidrolik sistemdeki selenoid supaplar amortisörleri en iyi duruma getirmekte ayrıca seviye kontrolü de yapmaktadır.hız arttıkça, elektro-hidrolik sistem aracın alçalmasını sağlayarak dengeyi arttırmaktadır. Sistemin motordan 10-15 hp civarında güç çekmesi en önemli dezavantajıdır. Yeni geliştirilen pompa motor aksamları ile bu sorun da giderilmiştir. Ancak bu gelişmiş teknoloji pahalı olup şimdilik lüks araçlarda kullanılmaktadır.
Hidrolik pompa aktif süspansiyon sisteminin en önemli elamanıdır. Elektronik kontrol ünitesinin (ADS Modülü) görevi ise sensörlerden gelen bilgiler doğrultusunda sisteme direktifler vermektir. Her bir tekerlek ayrı bir hidrolik kumanda ile denetlenmektedir.Hidrolik pompanın basınçlı olarak gönderdiği sıvı; hidrolik enerji olarak tekerlekleri denetleyen kumanda mekanizmasında kullanılmak üzere akümülatörlerde depolamaktadır. Her bir kumanda mekanizmasındaki karmaşık supap sistemi sensörlerden gelen sinyallere uyarak hidrolik basıncı düzenlemektedir. Yağ içeriye dolduğunda kumanda mekanizmaları uzayarak tekerleği aşağıya doğru indirmektedir.
ADS işlemcisi (mikro-bilgisayar) basıncın bırakılması doğrultusunda talimat gönderilmesi halinde ise, mekanizma sıkışarak tekerleğin yukarı doğru hareket etmesini sağlamaktadır. Bu sistemde kumanda mekanizmasını sıkıştırmakta hidrolik basınç yerine aracın ağırlığından yararlanılmaktadır. Yine bazı araçlarda hidrolik basınç tekerlekleri hem aşağı hem yukarı doğru hareket ettirmekte kullanılmaktadır.Gövde üzerinde yer alan sensörler aracın yüksekliğine ve hızına ilişkin bilgileri süspansiyonun hareketlerini izleyerek kontrol ünitesine bilgi vermektedir. Bozuk yollarda ADS işlemcisi kumanda mekanizmalarına uygun sinyaller göndererek bir tekerleği yükseltirken diğerini indirebilmektedir. Bu işlemlerde sınırlamalar mevcuttur.Aracın içine düştüğü çukur derin ise sistem pasif işleme geçmektedir. Tekerlek kumanda mekanizmalarına bağlı olan bir alt akümülatör sert bir darbe aldığında boşaltma görevini üstlenerek yağın sönümlendirici supaptan gaz basınçlı rezarvuara akmasına izin vermektedir.
Sistemde Kullanılan Elemanların Yapısı ve Görevleri
ADS İşlemci
Sürüş rahatlığını ve konforunu sağlamak üzere bu işlemci, direksiyon hareketleri, fren durumu, araç, hızı ve yükü, seçici anahtarların bilgilerini değerlendirmektedir.Sensörlerden aldığı sinyalleri kullanarak tahmin edilen sürüş şartlarına karar verir. Değerlendirme ve reaksiyon işlemi programlı karakteristik haritası kullanılarak yapılmaktadır. Genellikle iki adet ayar mevcuttur. Bu ayarlar konfor için yumuşak ayar ve spor kullanım için sert ayardır. Sürüş şartlarına bağlı olarak ADS işlemcisi iki ayar arasında karar verir. Her hangi bir arıza durumunda sistemi sert ayara getirmekte arızayı hafızaya almakta, ikaz lambası yanmaktadır. ADS işlemcisinde test aleti için bağlantılar mevcuttur. Bu bağlantı ile arızalar tespit edilmektedir.
Direksiyon Pozisyon Sensörü:
ADS işlemcisine iki adet sinyal göndermektedir. Sinyalin biri direksiyon hareketinin yönünü ve açısal hareketini bildirir. Diğer sinyal ise direksiyon hareketinin hızını bildirir.Sinyaller araç hızına bağlı olarak ADS işlemcisi tarafından değerlendirmektedir. Hızlı viraj almalarda ya da direksiyon simidi hızlı döndürüldüğünde amortisörler sert olarak ayarlanır.
Fren Bilgilendirme Sensörü:
Fren pedalına yakın bir yere bağlanmıştır. Fren devreye girdiğinde ADS işlemcisine voltaj sinyali gönderir. Böylece sistem sert amortisör ayarını seçer. Ani fren olasılığına karşı amortisörler sert ayarda kalır.
Gövdenin İvmelenmesini Bildiren Sensörü:
Araç ani olarak hızlanmaya başladığında bu sensör ADS işlemcisine sinyaller yollamaya başlar. Bu sinyal ADS işlemcisi tarafından alındığında amortisörler ivmelenme işlemi bitene kadar belirli bir süre sert ayara getirilir.
Sistemde Kullanılan Amortisörler:
Diğer klasik amortisörlerden farklıdır. Amortisöre gelen basınçlı hidrolik ya da gaz selenoid valf sayesinde elektronik olarak kontrol edilir. Bu valf de akışkanı yönlendirerek amortisörü sert veya yumuşak olmak üzere ayarlar
Düşey İvme Sensörü:
Araç gövdesini düşey olarak ivmelenmesini ölçen bir sensördür. Bazı araçlarda ADS işlemcisi içerisine konmuştur. Bazı araçlarda da ön ve arka süspansiyon sistemleri için ayrı ayrı bulunmaktadır.Araç gövdesi düşey yönde yer değiştirir ve limit değeri aşılır ise amortisörler sert olarak ayarlanır. Eğer araç düzgün olmayan bir yoldan geçerse amortisör sert olarak ayarlanarak aracın hareket kontrollü sağlanmış olur.
Seçici Anahtar
Sürücü seçici anahtar ile otomatik ya da spor seçenekleri arasında seçim yapabilmektedir. Otomatik pozisyonda ADS işlemcisi amortisör ayarının ne zaman sert, ne zaman eski pozisyonuna döneceğine karar verir.
Spor pozisyonda süspansiyon sürekli olarak sert ayarda kalır.
Aktif Süspansiyon Sisteminin Özellikleri
- Mevcut süspansiyon sitemleri içerisinde en iyi sürüş konforu ve güvenliğine sahiptir.
- Hızlanma ve frenlemelerde oluşan öne yığılma ve arkaya yaslanma sorunları ortadan kalkmıştır.
- Dönüşlerde diş tekerleğin iç tekerleğe göre daha fazla yatması engellenmiştir.
- Artan hızda aracın ağılık merkezini zemine yaklaştırarak hava direncini azaltacağından bir miktar yakıt tasarrufu sağlar.
- Kötü yol şartlarında aracın yüksekliğinin artırılmasına imkan verir.
- Maliyeti yüksek ve oldukça karmaşık yapıya sahiptir.
- Aracın ağırlığını artırması ve motordan güç çekmesi nedeniyle motor performansında bir miktar düşme olur.
[youtube eSi6J-QK1lw]
[youtube Df2mM5jP1W0]
